Jack Ma: self-made keizer van de Chinese e-commerce
Alibaba is de vleesgeworden Aziatische tijger. De onderneming is al de grootste van China op e-commercegebied, maar de ambities reiken veel verder. De belangrijkste feiten over de opkomst van een gigant die de internationale concurrentie naar de kroon steekt en zijn markante topman en oprichter, Jack Ma.
Jack Ma: opkomst van een tycoon
Eén van de belangrijkste adviezen die Jack Ma geeft aan start-ups is: nooit opgeven. En hij kan het weten, want de inmiddels 53-jarige tycoon uit de stad Hangzhou in de Zhejiang provincie is een self-made man in extremis. Als jongere ontwikkelde hij grotendeels zelfstandig zijn kennis van het Engels door dagelijks gesprekken aan te knopen met Engelssprekende gasten van het hotel vlak bij zijn ouderlijk huis en deze gratis door de stad te leiden. Afkomstig uit een middenklassegezin zonder connecties heeft hij in tegenstelling tot veel andere succesvolle Chinese entrepreneurs nooit in de Verenigde Staten of Europa gestudeerd. Ook in eigen land kostte dit de nodige moeite. Uiteindelijk wordt hij toegelaten op de Lerarenopleiding van Hangzhou waar hij in 1988 afstudeerde als leraar Engels.
In 1994 hoorde Ma voor het eerst van internet, in het China van toen een nog vrijwel onbekend fenomeen. Tijdens een bezoek aan de VS leerde hij internet pas echt kennen. Bij het surfen viel hem al snel op dat er vrijwel geen informatie over China en nog minder over Chinese bedrijven te vinden was. Met behulp van enkele vrienden bouwde hij een ruwe website over China, waarop hij binnen no-time antwoord kreeg van Chinezen die met hem wilde praten. Door deze snelle respons realiseerde hij zich het enorme potentieel van internet.
Samen met zijn vrouw slaagde hij er in geld op te halen voor een start-up gericht op het bouwen van websites voor Chinese bedrijven. Dit bleek een gouden greep, binnen drie jaar had het beginnend bedrijf 800.000 dollar verdiend en de basis gelegd voor de oprichting van Alibaba. Op dit moment is hij de op één-na-rijkste persoon van China. Forbes noemt hem één van de meest invloedrijke personen van het land en plaatste hem als eerste Chinees van het vasteland op de cover.
Alibaba, in 20 jaar naar de top
Alibaba werd opgericht als Alibaba.com in 1999. Het oorspronkelijke bedrijf was een B2B onderneming en platform met het doel Chinese producenten in contact te brengen met (buitenlandse) kopers. Op dat moment werd het Chinese internet nog vrijwel niet geëxploïteerd. E-commerce, dat in het Westen net aan het opkomen was, was in China nog volkomen onbekend. De grootste uitdaging voor Alibaba was dan ook het vertrouwen te winnen van ondernemers en consumenten, te laten zien dat veilige, betrouwbare handel mogelijk was via internet, zelfs zonder de andere partij ooit ontmoet te hebben of op andere wijze te kennen.
De naam Alibaba komt natuurlijk van de sprookjesfiguur Ali Babi uit de vertellingen van Duizend-en-een-nacht en is gekozen vanwege het universele karakter. Op het blog van de Wall Street Journal van juli 2014 legt Ma uit dat hij de naam zelf heeft uitgetest op 30 willekeurige personen in Maleisië en dat iedereen de naam kende en kwam met de associatie “Sesam open u”. De Ali Baba uit het sprookje is een sympathieke zakenman, die het dorp hielp door de sesam te openen. Zo zag Ma zijn bedrijf ook: als een onderneming die de deuren van sesam – internet – opende voor het Chinese midden- en kleinbedrijf.
De strategie van Aliababa ging dwars tegen de eeuwenoude traditionele handel in, maar het werkte. Het begin was traag, maar in 2007 kon de onderneming naar de beurs van Hong Kong worden gebracht. Vanaf toen ging het heel hard en groeide het bedrijf uit tot een onderneming met een omzet van meer dan 100 miljard yuan in 2016, omgerekend zo’n 15 miljard dollar, en meer dan 46.000 medewerkers.
Dochterondernemingen en expansie
Met de groei van de onderneming kwam ook de verbreding naar andere activiteiten. De Alibaba Group Holding Limited beheert meerdere webportals. Via deze bieden ze verkoopservices aan van bedrijf tot bedrijf, bedrijf tot klant en meer recentelijk ook van klant naar klant. Daarnaast ontwikkelt de onderneming activiteiten als cloud-computing en is er een speciale shopping zoekmachine gemaakt.
Alibaba heeft verschillende Chinese tegenhangers gemaakt van in het Westen bekende diensten. Zo is daar bijvoorbeeld het online betaalsysteem Alipay, analoog aan Paypal. Bijna de helft van de online betalingen in China vindt via dit systeem plaats. Ook een doorslaand succes is het C2C-platform Taobao, dat sterk aan ons e-Bay doet denken. Daarnaast wordt expansie buiten China gezocht. In 2016 nam Alibaba een aandeel van 25% in Paytm en stapte daarmee in op de enorme en zeer snel groeiende e-commercemarkt in India.
Alibaba versus Amazon en Paypal
Alibaba is op het punt gegroeid waarop het de internationale concurrentie naar de kroon steekt. De winkelsite trekt meer dan 100 miljoen bezoekers per dag. Amazon mag dan qua omzet nog wel twee keer zo groot zijn, wat betreft aantal verkochte artikelen ligt Alibaba inmiddels riant aan kop. Ook op het gebied van de online betaalsystemen ligt de Alibaba groep op kop. Alipay is inmiddels een stuk groter dan Paypal. Natuurlijk moet hier wel de kanttekening gemaakt worden dat Aliababa tot nu toe vrijwel alleen in China actief is, een markt die voor partijen van buitenaf bijna niet toegankelijk is. Desondanks zijn de cijfers indrukwekkend.
Idealist en tai-chi meester
De expansie van Alibaba gaf Jack Ma de ruimte om aan zijn idealen gestalte te geven. Met Alibaba heeft hij laten zien dat ook in het communistische China ondernemen heel goed mogelijk is, vooral van het midden- en kleinbedrijf. Hij hecht veel belang aan het milieu. In zijn visie kunnen mensen de wereld veranderen door zelf te ondernemen en “duurzaam geld” te verdienen, dat goed is voor hunzelf en voor de maatschappij. Een voorbeeld hiervan is zijn reactie op de bedreiging van haaien, gejaagd om hun vinnen. Ma en zijn familie hebben de haaievinnensoep voor altijd afgezworen. Dit voerde hij ook in zijn onderneming door. Sinds 2009 zijn producten met haaievinnen definitief van alle e-commerce platformen van Alibaba afgevoerd.
Maar Ma lijkt nog heel andere persoonlijke ambitie te hebben. Als fervent en ervaren beoefenaar van Tai Chi, geeft hij samen met bekende Tai Chi leraren regelmatig lessen aan zijn medewerkers. Deelname hieraan is verplicht. Volgens een assistent wil Ma toch het liefst herinnerd te worden als een groots Tai Chi-leraar dan als oprichter van China’s grootste internetbedrijf en online shopping website.
Gebruik de onderstaande HTML code om de Jack Ma infographic te delen op je site.